Sunday, September 27, 2009

Prasasti Pande Bang 5-6

5. kunang wijil nira nguni, atisaya maha cintya, maha prabhawa, suba nimitan ira sang raja putra kalih, ateja bang lawan ireng, ya etu inaranam kang matuwa apuspata ta sira pandya abang, sang ari apanlah pandya ireng. mangkana kalingan ira nguni. yan pra kunang kalan ira ri wekasan, kinon sang raja putra kalih, apandya bang, pandya ireng, den ira sang yayah, sang amawa bhumi, anangun tapa maring wana ukir, aneda nguraha bhatara, sang wenang angantyanana sira sri aji, lumaris pwa sira atapa. gelis ing carita, ana sanmatan bhatara lawan sang ari ki pandya ireng, ya ta dumekniya kroda sira pandya bang, pinejahaken pwa sira ki pandya ireng neng wanantara. kacihnan den ira sang bapa, ajalaran de bang brahmana cuta, ling ing sastra, pa, ta. ye etun ing sri aji kroda, kinon amatyani siranak nira, sira apandya bang, dumeh sira apandya bang, kalepang-kalepang, alaradan tumekeng bali rajya. sasampune sira ring bali rajya, wekasan anama sira bang bali bangsul. rengenta malih, uni sapraptan ida sira bang bali bangsul, hoyeng kakisik ing bali, anyujur maring wana girimaring cemara gendang, apan panindun ing titah maka larapa sira manggih sadyuh dadi katemu ta sira paduka bhatara mahadewa hyanging tolangkir maring madya ing kanana. sira ta paduka bhatara prapta sakeng jambu dwipa, sawus pejahe sang mayadenawa nguni, sang ratu bali, kena cinakra de bahatara indra ring usana, maring pangkung patas, niyan pwa kalingan nira. kunang sira paduka bhatara hyang ing toh langkir, sareng margan ira paduka bhatara budal, amarga maring camara ngandang, nging sira sang abang bali bangsul, wyakti sakeng tan mituhan ring palinggan paduka bhatara rawuh, etun ing tan wawa ranga pwa sira. kunang ri sampun aparok bhatara dadi mulat pwa sira, sira arya bang bali bangsul, apan kabina bina pawayangan bhatara, impar bhaskara kembar, umayati tumunggang ing skala. kala irika sira arya bang bali bangsul, kagyat amitahen ring paduka bhatara umijil, etuniya tumungkul, angedepang siti, sarwi anembaha pengkajan ira bhatara, aneda lugraha, tur sanggraha pwa sira amawa tirtha maka waseh jeng, winadah andan ing batok

6. kunag atur ira sira arya bang bali bangsul, awor pangulap ika nihan ‘pakulun paduka bhatara, pasang tabe patik bhatara umatur, i pangkaja bhatara, apan nora waneh pwa paduka bhatara, lumingga maka hyang hyang oneng pulina bali, rumaga guna alit, weruh pwa doh lawan aparek, wenang pwa paduka bhatara anugraha pun kawula, nispalang jagat, nging pangestin ikang kawula, maran patik bhatara umaringa paduka bhatara, saparan, apan binra patik bhatara den ing wong ing airlangga’. tur laju pwa sira bang bali bangsul, angregat angwangsuh jeng bhatara, olih toya winadah batok. awasana ana wakyan ira sang hyang mahadewa, apa ta lwirya nihan, ‘kamung ta kita abang, kalingane ta kita mawedi lawan pati, yan mangkana pwa ingulun rona, anging ana pawekas ingulun mangke, de barmakena manahta, aja lama lama, mastitis dampahangku, umantuk ing gunung agung, pegengeng bayunta sekarang’. anembah pwa sira arya bang bali bangsul. kunang pamargan bhatara, dadi atisaya kabina bina, tan pentara teka teng angin alisayus,, saha uda aderas, adulur klepug, kilap tatit, tan pegatan, lindu ikang anda bhwana. awasana kaya kapenga penga sira arya bang bali bangsul. wan weruh ing ulah, kewala kari ginegwan tekang batok. yan rinasa rinasa kari mekul jeng paduka bhatara, wetune kamoga pwa sira kasrepang, tan wenang ngucap, mur pwa sira bhatara maring tan katon, imper kaya sinamian atinggal ing ratna, mangkana padan kita. awasana karungu sabdeng akasa, apa ta lwiriya nihan ‘kamu kita bang, apan saking manganta kalawan anan ing ulun, ya etun ing kadi kita, tan kayogya pwa kita umiringa pwa ulun, umantuk ing gunung agung. mangke ana panugrahanku lawan kita, ri wekas rikala kapejahanta, tumit katekeng prati santanan, wenang wenang maka panglepas, toya atambang dadi tinangolongan, tirta tunggange arepakena, apan atisayang pawitra, toya purus baga bhatara, kajaraniya inuwaken ira sasinreh areh, mwang sarwa matah, mwang sarwa bungkulan, sarwa katihan. puput pinrateka ring kahyangan ring are ping gedong sinapa. mangkana wenang kramanta kayang kawekas wekas, satereh terehmu, teka wenang kita angaduh panganugrahanku, aku paduka bhatara ring bhuwana kabeh’.

dikuti dari :
prasasti pande bang
sumber : gedong kirtya no. 4821
druwen : puri ngurah, sibang kaja, abiansemal, badung

Wednesday, September 23, 2009

Prasasti Pande Bang 3-4

3. Yan pira satajin ikang kala ri wekasan tumuli anutugan wangsa ira ana ring jawa bali, pada manggeh ngutpati atiti kawitan ira, tosning brahma-kula, sira mpu bang tawang, maka nguni, sira mpu apandeya bang, yam aka nguni cuda maniyan ira kalih. Mangkana kaprastwaniya nguni. Swaro ryam putrakam datwam. Tumutur ikang carita muwah, gumanti si rarya I mabang, sang apenenggah cameng, sira anuwuhaken wangsa, amredayaken Santana, ana sutan ira sawiji, inaran ta pwa sira sirarya bambang, sira ta anampani kaprabon ira sira aji bali, ya etun ing syaji bali angutpeti kon anangun tapa, kumililiran ira, mulan ing ta sira, sira mpu bang tawang, nguniweh mpu pandya bang. Nahan kalingan ika dumehiyan pada tumurunang bali. Lingen sirarya bambang, neher pwa sira anuwuhaken wangsan ira, laki paripurna, anama pwa sira ki patih byawung, as asana ring katewel, sira arya bambang kaprasisma ring sukawati. Kunang ri wekasan sira arya bambang, sira patih byawung pada anumwuhaken Santana prati Santana hoyeng pulina bali. Ikang sinangguh sawatek ing bangbang byawung, pada werdhi kamanusan ira, pada kasingan genah de sang amawa bumi, manggeh angaci kumaliliran ira mulan ing to sing apande bang. Maka nguni sira mpu bang tawang. Mangkana kacaritaniya nguni. Kunang sira patih byawung, ana sutan ira, kaping arep 2, kang panuwa anama I wayan abyan, sang ari apanlah ki made abyan. Riwekasan ki made abyan, sah sakeng katewel, angalih pwa sira ring abyansemal. Kunang tucapa pwa sira arya cameng, sampun wredhi Santana waneh, an ipal-ipal, neher angalih graham maring desa camenggawon, umawa kaliliran ira. Manggeh angaci ngaci maring pantin ira, paduka bhatara kasuhun. Mangkana kacritaniya, wus umunggawang pralapita, munggwing prasasti, mangkana samuktyan. (mantra, tidak diposting) ar manuse yam. Linganta wilang ikang kata, nugraha prati Santana enengkwa ika kanda mangkana, walwi kang carita muwah. I purwan ing kanda, kang tatwa carita, dwa wada carita katakana sira sang mpu buhung-buhungan, pamatolan naman sira waneh.

4. Kunang muwah sira mpu sandang sawangan, watek panyuwungan ngaran ira waneh, sira ta sang mpu karo, titis ira de paduka bhatara brahma, sang hyang catur muka. Kunang sira mpu sang karwa, sang anama mpu buhung-buhungan, sang mpu sandang suwungan, pada werdhi anuwuhaken prati Santana, suta, protaka, pada manggihsadya tur pada mungguh munggwing pralapita, kawredyan ing wangsa kaprabaliyan ira, sumimbaheng pulina bali rajya, maka manggalan ing margahan ira sang mpu karwa-sanak. Rengenta mangke, patunggalan ira, tinihan sanira, sira mpu sandang suwungan, tan sipi kawredyan ing kamanusan ira, apan sira wus angalap rabi ana wetu sutan ira karo jalu-jalu paripurna, tan lingan tekang wadu. Kunang sang ing panuwa, sira ta apelah si arya bangkara, kunang sira sang ari, apuspata bambang angkara. Mangkana samodayan ing naman ira kalih. Kunang sira arya bangkara, atisaya pangaweruhaniya, amratyaksakena jagat, duk aneng patali rajya, etun ing wredaya wah bhoginiya. Pangeh yen wasitakena kaheswaryan ira maring patali rajya, etun ing wredayah apageh, kagegen kaprabaliyan ira si arya bangkara. Apa dumilehniya apan sira to sing mpu sandang suwungan, titis ira de paduka bhatara brahma nguni. Mangkana kang carita, kaprasitan ing prasasti. Rengenta ikang carita malih, tapwan waneh ta sapandirin ira sira arya bangkara, yen pira kunang lawas nira ambukti ariya, among raga raras ing pagulingan, ri wekas ana mijil sutan ira rwang asiki, jalwistri, pada listwayu paripurna. Kunang pratekan ing aran ira, kang aluhur laki, akekasih pwa sira rakyan suta mantra. Kunang sang istri pwa sira, apuspata pwa sira dyah ranggani, ayu tan pasingsingan, lwir hyangning masu pasir yan pakepoma, wetning katwangan ing manisning nayana, anusah prana amatyani, ya nimitan ing dyah ayu rangani, inalap ginawe swami den ira sri aji airlangga, nging tan susuta pwa sira. Pira kunag lawas atemu tangan sri aji lawan dyah ranggani, ri wekasan sira rakyan suta mantra sinung lungguh de sri aji, patih pwadegan ira ring airlangga Negara. Alawas ikang kata, winoga pwa sira aji airlangga, anuksa ring taya, bekung pwa sira, adatan ana anurunang wija. Gumanti sira rakyan suta mantra sumilihi de sang para tanda mantra, maka praja dipan ing airlangga rajya. Tan lingen kajagadhitan ing nagara, sapunpunan ira, kunang ri wekasan annuli ta sira sang ratu suta mantra sang prasida sumilih ing rajya airlangga, asuta roro lakilaki, pada paripurna.

Tuesday, September 15, 2009

Dudonan Karya ring Pura Penataran Pande Kajanan Blahbatuh

Soma Umanis Paing, 31 Agustus 2009, Pk. 13:30 wita : Matur Piuning, Guru Piduka, Bendu Piduka lan Mejaya Jaya olih Sira Mpu Beng.


Buda Pon Tolu, 2 September 2009, Pk. 09:00 Wita : Nyukat Genah, Ngawit Nanceb olih Jro Mangku.


Sukra Kliwon Tolu, 4 September 2009, Pk. 09:00 Wita : Negtegan, Ngingsah, Nyuci, Ngadegan Tapini, Ngunggahang Sunari olih Sira Mpu Beng.


Buda Kliwon Gumbreg, 9 September 2009, Pk. 09:00 Wita : Margiang Pejati, Nunas Tirta, Nuur Pakuluh olih Jro Mangku.


Redite Wage Warigadian, 13 September 2009, Pk. 09:00 Wita : Mepada Pacaruan olih Sira Mpu Beng.


Soma Kliwon Wariga, 14 September 2009, Pk. 09:00 Wita : Pacaruan Karya, Mupuk Padagingan, Melaspas olih Sira Mpu Tamanbali, Sira Mpu Beng, Sira Mpu Sawan Buleleng.


Anggar Umanis Wariga, 15 September 2009, Pk. 09: 00 wita : Nedunang Ida Bhatara olih Jro Mangku.


Buda Paing Wariga, 16 September 2009, Pk. 09:00 Wita : Mekiyis olih Sira Mpu Beng.


Sukra Wage Wariga, 18 September 2009, Pk. 08:00 Wita : Mendak Ida Bhatara Katuran, Mepada Karya olih Sira Mpu Peliatan.


Saniscara Kliwon Wariga, 19 September 2009, Pk. 09:00 Wita : Puncak Karya, Ngenteg Linggih, Ngingkup, Padudusan Alit, Kebat Daun, Wangun Ayu, Pewalian olih Sira Mpu Taman Bali, Sira Mpu Beng, Sira Mpu Sawan Buleleng.


Redite Umanis Warigadian, 20 September 2009, Pk. 14:00 Wita : Nganyarin, Ngebek olih Sira Mpu Beng.


Soma Paing Warigadian, 21 September 2009, Pk. 13:00 Wita : Nyenuk, Ngremek olih Sira Mpu Peliatan.


Anggara Pon Warigadian, 22 September 2009, Pk. 15:00 Wita : Nyineb oli Sira Mpu Beng.


Buda Wage Warigadian, 23 September 2009, Pk. 09:00 Wita : Sida Karya, Nyegara Gunung olih Sira Mpu Beng.


Sumber :
Panitia
Pura Penataran Pande Kajanan Blahbatuh

Sunday, September 13, 2009

Prasasti Pande Bang 1-2

1. Uni purwan ing tatwa carita, katakana pwa sira paduka bhatara brahma, ayoga duk ing tan ana paran pran, kari ya sunia, sumlah pwa katonaniya, anarawang-anaruwung, nora tanah lawan langit, tan katenger pwa doh-dohaniya, tan ana wetan kidul kulwan mwang utara, kewala ana katon surya sapetang siki, asurupan atemahan tunggal, tan sipi tejan ing lumran ira, anuluhi ikang bhuwana-anda-pada. Mangkana dilah tejan ira sang hyang indra nguni. I wekasan dadya ana katon, pawayangan, anal or, kidul, kulwan, wetan, sinipatakan dening tung tung ing anan ira sang hyang surya. Apan ta dumeh niyan, apan tan sinipi tikena mapanes. Kunang riwekasan dadya ana muwah katon, akasa lawan pratiwi, atisayang mawalu rupan ikang pratiwi akasa, asinang katon madyan ing bhuwana, tinitisaken tumihan tumihan ikang teruh teruh, saking antariksa, ya atemahan ana ikang taru-taru, sarwa tumuwuh, awurahan, yam maka ananta-padma sahanan ira. Bhatara brahma mayoga, ya tam aka uripan ika, nimitan ing atisayeng mawelu, tejan ikang kukus, angurdayana, mwah atikel amingsor tekeng pukah, jeng ira paduka bhatara brahma, dadya mijil ikang maya sakamantyan sakeng sendin ing adnyanan ira bhatara brahma tinehar pinrayogaken ikang maya, ya ta pwa atemahan manusa, mangke lare, mangke matuha. Sira ta tumuli anama mpu brahma bangsa. Nahan kalingan ikang nguni, didiniyan pada pratyaksa pra-santana sowing-sowang. Rengwakena ikang carita muwah, ring usana sang apanelah bhatara mpu brahma bangsa, atisaya kotaman ira, drasaksat sang hyang tri netra pwa sira, apan parihning hyang. Ri wekasan kinon pwa sira de paduka bhatara prajapati, ayoga amredyakena putra santana. Tar wihang ta pwa sira, tumut umiring adnya bhatara, iriki tineher ayoga sira mpu brahma bangsa. Tan sipi baran ikang yogan ira, kowat den ing kasidyan janyanan ira rasa singgang kang pratiwi-tala, awasana mijil tang manusa sawiji, sakeng sandin ing yoga, listuayu laki warna, tan awaneh kapwa kaya sang kritya, umangke lare, mangke matuha, sira taw us akekasih mpu wija brahma kapandyan.

2. Tan popama kasidyan janyenan ira, teguh ing brata Samadhi, telas katekeng wedha-mantra, sastra karubun den ira kabeh, tangeh yan caritakena. Takwan sira mpu widya brahma kapandyan, kaya pangutus ira paduka bhatara kasuhun, irika neher kapwa sira sang mpu widya brahma kapandyan mayoga, tan popama darakan ing yogan ira, angarepaken kunda-geni. Tan asuwe, dadya metu lare catur, sakeng sandin ing catur-adnyana, laki-laki paripurna ring rupa, neher pinrayoga de bhatara prajapati. Ya nimitan ing manke lare, mangke matuha, apan saksat metu sakeng kasidyan ira bhatara , ye etun ing tan sinipi kanirarayan ira sang catur wija, sang metu kunda-geni. Kunang panunggalan ing araniya, kang aluhur, anama sira mpu bang tawang, kang pamade anama pwa sira mpu apandya bang, mwang kang waruju, apanelah sira mpu sandangan ngaran ira. Kunang sang ing wekas anama mpu buhung-buhungan ngaran ira. Mangkana samodyan ing sira sang catur pandita. Mangkana piweruha, santanan ingsun kabeh, nimitan ing ana kawitan nguni. Astwan Brahman anugraha, linganta kunang. Kunang wetning sih bhatara sinihun, lawan sang catur sanak, dadi ingurahan pwa sira de bhatara prajapati, sarwa tatwa diyatmika, reg-weda, yajur-weda lawan kalingan ing anuwuhsken wangsan ira, Santana prati Santana, kang catur atemahan tunggal, pati kalawan urip. Mangkana panugrahan bhatara nguni, etun ing sira kabeh, wenang pada ngupeti gagaduhan sira sowing-sowang, angistyakena to sing brahma kapandya bang wangsan ira. (mantra, tidak diposting) linganta, rengwakena mangke, patunggal-tunggal ing prati santanan ira sang catur sanak. Kawarsita sira mpu bang tawang, ajarakena rumuhun, sira anuwuhakena prati Santana ana woyeng jawa bali, ri salwan ing jarring-jaringane hoyeng patali raja katekeng bali raja. Apan tan kagem I mayan ira , sira mpu bang tawang, ri wekasan wus ana sutan ira karo, jalu-jalu paripurna. Kunang sira kang panuha, anama sira pandya ireng, kang ari ingaran I mabang, cameng ngaran ira waneh, atisaya lewih kasamyadnyanan ira kalih, tapwan waneh koteman ira sang bapa.

Dikuti dari :
Prasasti Pande Bang
Sumber : Gedong Kirtya No. 4821
Druwen : Puri Ngurah, Sibang Kaja, Abiansemal, Badung