Sunday, November 29, 2009

Prasasti Pande Bang 16-17

16. umewuh ta sira sri aji airlangga, yan angrasana ulah ring janapada wetune ana karungu de sang prabu, mimitaniya sira mpu lulumbang akarya lalandep, etun ing ikang bale aperang. mangkana kalingan ika, marwan ing pwa sira mpu lulumbang, akon binandakena, sinakit nakit pwa sira, tur giningsiraken ri salwan ing adri wetan, nga, galogor, katekeng saprabotniya palu, akarya lelandep sadaya saha timpas, blakas, prasama kinon anggerit, umawa maring galogor. mangkana ta caritaniya. ana sutaniya de mpu lulumbang sawiji, atisayang malewih , abhiseka pwa sira mpu bhujangga kasyumanis. duk ing mangkana, sira bhujangga kayumanis, tan ana ring pangrehan, kalah ira anangun tapa, ayamakena sukaryan ira, apande besi. yan sira ana ring umah, meh bubur nagara airlangga. tekwan muah mimitan ing sira mpu lulumbang, kena binanda pasa, saking wawadul ira, nga, sinangguh weruh, umaturakena lawan sang prabu, marman ing sang sri prabu anadi ta sira kroda, akon binanda pasa sira mpu lulumbang. kunang ature sang sengguh weruh lawan sang prabu, purun angapituwi, tahu sira mpu lulumbang, angwangunaken perang wadwa sang prabu apan sira tan pegat akarya sanjata, ya dumehniya sang prabu kroda. mangkana kalingan ujar nguni, dumeh sira mpu lulumbang binanda. yan pir lawas ira sang mpu lulumbnag binanda oneng galogor, apan panindan ing atitah, dadi katakana sira sang prabu lara gering tan wenang sinambat. telas sahanan ing para osadi, para sadaka sakadi danghyang purohiton ira ananbanana sira, tan ana anarasin, atisaya umewuh ira sang prabu tan sah sumenel ing purakreti, kaya awewah-wewah latan ing sarira, tangeh yan wuwusan. katakana sang tandamantri, makadi rakryan patih angabehi, parabekel, ahum maring pangastryan agung, pada aptya umaraka sang prabu, sawetning sanghulun umangehaken lara tibra. sapraptan ira kabeh anembah i jeng sangulun. ling ira sang prabu: “prapta kita kabeh matrin ingulun, lah alungguhu kita sadaya”. anembah sira rakyan patih : “sadaya paduka parameswara, wineh awelas during marma asih”. ling sri aji : “duh..tuhu kapo kadi ling ta kabeh, lah pada rasankena, ndi ana maka usadaniya”.

17. Umeneng ta pwa sang para tanda mantri kabeh, tan asuwe laju ta pwa sira kruna patih umatur : “singgih pakulun paduka parameswara, ksamakana atur patik aji, yaya kadi anasik ing jaladi yen kopama, wetning apti papunguwa”. Ling sang prabu: “aywa kinubdeng manah, warahan ngwang duga-duga, lugraha ingsun, aparan tinarka denta”. Atur kryan patih; “pakulun paduka prameswara, yan cinipta dening ulun, nimitan ing tan an arena sih lara paduka prameswara, Manawa wetning mpu lulumbang, binanda pasa, apan ila-ila anandana sang putus. Mangkana jar ing aji”. Kapinih tuhu dening sang para mantra sadaya, apan misinggih ature I senggu weruh. Ling sang prabu : “kaya ujar ta sadaya, po kita patih konen mangke, pun senggu weruh, lumakwa adan sinanmata lawan ksama, umarekang sang mpu lulumbang, aninggalakena bandan ira lawan aminta pinrayascita panglepas ikang sabda”. Anembah sira rakryan patih, aminta umuwit, neher lumampah, tan konengeng lampah nirang marga, saru praptaring pagrehan sang senggu weruh, sinapa dening ki senggu weruh: “dating pwa sira rakryan, yaya aprana-gati”. Ling ira rakryan patih: “singgih nimitan ing ingsun dumateng ing senggu mangke, manira kinon de sang prabu, didiniyan sira lumampah, aminta ksmakena lawan sira mpu lulumbang, mareng galogor, lawan sira senggu weruh, apan sira senggu weruh, nimitan ing binanda, wenang kita anguculi bindanda, makadiniya aminta prayascita, anglepasaken mala, daera kita weruh aminta-sanmata. Kunang yan tan warasa sang prabu, kita maka paselangniya, teka wenang linebokaken maring samudra, dosane awadul, lah mangkata ta mangke”. Pan mangkana mulingga pwa tingal ira sang senggu weruh, mitahan ring baya, tar wihang pwa sira kinon, naher sira lumampah, sesek ikang swacita .” paran ta den ingwang mangke”. Tan katakana lempah irang awan, angelis ri kahanan mpu lulumbang. Kunang sapraptan ira yaya kahisin-isin pwa sira, aneher umatur lawan sira mpu: “singgih mpu ku daweg kasmakena manira, aneda luputa, geng rena sinampura de sang maha mpu”. Kunang ling ira sang maha mpu: “sadera pwa kita, rasanta tatan ana wihang”.

Friday, November 20, 2009

Prasasti Pande Bang 13-15

13. Sinungsung dening prasantana sanak ira sadaya, katekeng pratisantana kawekas wekas, turun tumurun, aja angimpasin, wetning dahating utama, sanmatan bhatara kasuhun, kaya iki, mahurip gedong sinapa, waspadakena. Kaya iki delengana panyungsungane sira pande bang, maka pangastawan ira pande bang, ngastiti ring kahyangan, tan sah angastawa sang sang rumaga atisayeng lewih ing adnyana, makadi paduka bhatara kasuhun mwang pagniswaran, saking pahican ida bahatara kasuhun, ya ta kaliliraniya wenang panayuhakena don jati. Kunang pujawaliniya, ngatiban, kalaning purnamaning kapat. Ngastawa ring gedong sinapa, sareng sapratisantana samimangawit mangawit ri pahyangane mwang pagniswaran, mapareng pahican ira, sang aparab mpu lulumbang, duke nggawe tang piyagem, ya iki ne yogya tindih maring kawitan maka pangarep agniswara. Makadi gedong sinapa, embaniya delengakena aywa ngimpasin winwaspadakena. Tingkahing kahyangan aja angiwangin, den pada pratyaksakena rupaniya mwang wawangunaniya, ya delengan den pasti, maran sampun angawu awu...mantra tidak dipostig.

14. Mantra tidak diposting.

15. Mantra tidak diposting. ….niyan kaweruhakena prastawaniya, marman ing ana tinama pahican ira mpu lulumbang, tinawaken mangke maring jawa bali bangsul, nihan pwa takicarita. Nguni sira mpu lulumbang, duk sira kabanda saking pangutus ira sang prabu airlangga, apa dumehniyan, sawetning sira mpu lulumbang, wanged ing akarya lalandep, nguniweh sarwa praboting manusa,lewirniya blakas, timpas, madik, kandik makadi tambah, kikis, kang sinangguh prabot kabeh, awasana ta ya nimitan ing wadwan ira sri aji airlangga, aperang lawan sanak amisan, miwah kadangiya tunggal.

Monday, November 9, 2009

Prasasti Pande Bang 11-12

11. Ring usana sapenyeneng ira dalem mayadenawa ring bali rajya, dadi pegat aci-acin ing desa, ngatemwang ring luhur. Dadi apunpun awatek bhatara ring bali lawan sang para bhagawan, tan waneh pragonitan ira dening pegat ikang pangaci. Apan wimoha de sang ratu mayadenawa, pada kroda si bhatara ring bali, makadi bhatara ing tolangkir, lunga maring jambu dwipa. Tan katan margan bhatara. Wuwusan sira mpu kuturan, lunga amarah marah desa, asing desa kaparanin, adadawan akarya laluputan mwang gagaduhan, prasida amatu tampagin lwirniya, tan yogya anglali ngastiti ring kahyangan. Kunang yan lali angastiti kahyangan, makadi ka gunung agung, ya kena sodan ing dewa. Gelis ikang tatwa carita, tumuli kagebug sang ratu bali sri aji mayadenawa, de watek dewa-dewata, makadi bhatara indra. Enti ramyan ikang yuda, yaya sagara apagut, nempuh lambung ing acala, dening kawiran ira patih kala wong, angadwaken bala. Etun ing tan pengen kweh ikang pati, yaya gunung kurapa, asaharaswanita, tengeh yen wuwusan ikang laga. Apan sampun kapratista munggwing usana bali. Mangkin gelis ing kata carita moksa pwa sira raja mayadenawa, pejah I kala wong kena cinakra de bhatara indra nguni maring pangkung patas. Nimitaning ana tahulan I panguluning jurang patanu kena sinapa de bhatara nguni, mangkana caritaniya. Kunag ri wus ing perang, ye etun ing ana tinawaken mangke, gagaduhan mwang laluputan, awig-awig, jajeneng, jaksa, batu tumpang. Sawusan rundah tekeng Negara bali ring usana, pada sampun umungguh maring lepihan, raja purana mwang gagduhan kaliliran.uni tinewa mangke, sahanan ing agung alit, taton kawenang angladin, ngastiti mwang angaci-aci ring sad kahyangan, apan lewih upadrawan ing desa, ana kalingan ika. Kaweruhana malih kang sinengguh kapuji, babali ring kahyangan, asrama araman, rejang, tabuh swara, renteb swara, kalinganiya iku uttamaniya, ring sad kahyangan, papaundutan utawi papendetan agung alit.kunang kacarita ring ling ing pamancangah, sira ki pande ireng, I pande gading, ki pande gebug basa nyamput. Kacarita I pande abang masantana kalih diri, laki-laki paripurna, patungalan ing aran kang matuwa ingaran I pande sakti, kang ari apenelah I pande bagus.

12. Mangkana saprati Santana Ki pande bang. Katakana sira I pande ireng, sutan ira jalu sawiji, listuayu paripurna, ya apanelah I pande cameng, memper nama sang bapa, ya kinon de aji angamong taman. Nguni muwah ki pande panyarikan, asuta ta pwa ya 3 wiji, jalu jalu paripurna, tan katakana tekang wadu, atunggalan ing aran, kang panwa ingaran pwa ta ya I wayan pung, kang panengah ingaran I made truna, tan sapirapekik ing warnan ira, yaya betel ing surat, ya ta pwa ki made taruna kinon de aji angamong siwa, pangawin mamas mas. Kunang kang waruju inaran pwa I nyoman liyat, pantes pwa sira ingaran mangkana apan sira bagus, celang yaya kidang anongklang. Katakana mwah I pande gading, asuta pwa ya 2 wiji, kakung paripurna, kang panwa ingaran I wayan sahib, weruh ing naya winaya ta pwa sira, kang ari inaran I made sepit gunting, pangeran pwa sira, kuncrit ira panjang. Kunang sira I wayan sahib, imnugrahan ya de sang amawa gumi, angamong palinggihan sri aji. I made sepit gunting angamong tirtha pawitra, maka padyusan sang amawa gumi. Samangkana samodayane prati santanane kabeh. Sampun sira mawreda, tineher pwa sira brata, ahening-hening anyaluk brahmacari, ngaliyon angungsi rasan ing don, apan sira ki pande bang maka cudamaniyan ira kabeh. Mangkana kacritaniya. Kaweruhana muwah, I pande panyarikan, ki pande cameng, I pande gading, ya pwa tunggal bibi pwa sira, marapwan para Santana pada weruh lawan kawongan ira kawekas-wekasan. Nihan waneh, apan sampun pada adudwan-dudwan gagaman, kinugrahan de sang amawa bhumi, tumuli ananguaken panti, maka palinggihan ira bhatara kasuhun, kayogyaniya angangge pahica panugrahan bhatara nguni makadi kawitan. Siningsung de sasanak ira kabeh, dadiniya nora kabajrawisia de bhatara. Apan sampun putus ing wara nugraha sami, kapratista munggwing lepihan prasasti, nga, piyagem.