Wednesday, December 1, 2010

Prasasti Pande Bang 22-23

22. mangkana linging taru waringin, tan sipi suka sang prabu angrenga tumuli mantuk umanjingeng pura. mangkana kalingan ika, etuniyan ana pasung ira mpu lulumbang lawan sira pande bang, tinami de saprati-santanan ira, tinewaken mange. nihan kramaning anglepasaken ring kamoksan ri kalaning kapejahaniya, lwirniya : tirtha-tirtha ategen, madaging paripih, mapangelem mas (mantra tidak diposting). iki pinulah, ma, ping, 3, lewih panyadma kajarniya, sekala niskala. puput ring mantra pabresihan sang hyang tanu, tan liyan ida sang hyang kasuhunan, asung panugraha iki aja wera. apan dahating mahotama, sama lawan wedha, wedahan ira sang patut ing sang sujana, maka pangesengan, sarana prapak kloping nyuh gading. elingakena gagamane dening pande bang, angrasuk, paniwin ing mamande bang ing nguni, dumehniya tan kayogya angiwangi gagaman. tan yogya nggamayang ne tan yogyagama, kengetakena tutu raja lupa. kengetakena mwah, panganggeniya, kalat porong, satus akutus, yapwan kayogyaniye, panganggeniya i pande bang sarwa epo sarwa petak. kunang ala ayu karyaniya pupute ring pangabaktyan. kunang mwah yaning puja wali ring pangabaktyan, maka utamaniya nyumpna, mangko kayogyane, kraman ira sapra-santanan ira sang mpu buhung-buhungan, pamatolan pwa nggeh ira, tinewaken mangke. mwah saturun-turunan sang mpu sandang suwungan, ya nedel pwangguh nira tinewaken mangke. sira ta sang karwa, maka pralinggan ing munggwing pralapita, sira ta kinanugrahan de batara brahma, tumutur katekeng prati-santana tinewaken mangke, anggaduh karma-kala kahuripaniya. makadi angaci-aci gedong sinapa ring kahyangan, aguru tiga, aguru tunggal. puput pangacine ring gedong sinapa duluriniya, gunung agung, gunung lebah
23. wenang ta sira anuhur dangacarya, angaturaken amutus aken karyaniya samatuh ing kahyangan, urip katekeng pati. mangakana pangurahan ira, batara brahma, aywa predo, den paleh-palehan, aywa angawadanan, apan kita santanan ingulun, tuhu titis ira bhatara brahma. rengan ta malih, sira mpu buhung-buhungaan, amredyaken santana, wekasan turun pwa wangsan ira dadi pamatolan kaprabalian ira, ana wijil ing kapurusan de pamatolan pwanggeh ira, sira inaran patih bali, ya ta mijil ing kapurusan, nga, atisaya kadibyan ira, sarwa sastra suksma, telas karuhun pwa den ira lwirniya: kasunyaten mwah japa-mantra, puja, sloka, sruti, apan sira kadyatmikan sira patih bali bang kapwa sira, maka nguni sira ta mawa panugrahan kaliliran ira iki. pustaka purana, maka unggwan ing hyang widhi. pustaka purana, pahider-ideran. pustaka kaja. pustaka paryagam, pustaka sloka sruti. pustaka gong pangkur, gong sinoma gati. ana malih wirama masahih sasolasan, ya maka marga sapta marga. mangkana margan ira paduka batara brahma, tumutur katekeng pratisantana, santana kayang wekas ing wekas delaha, satereh tereh mpu buhung-buhungan, makadi mpu sandang suwungan, kang sinangguh wangsa pamatolan, mwang pedel payuwungan, cemeng mwang mawang. mangkana carita katatwaniya. apica. pratyaksakena mwah, nimitan ing tan patirtha ring pandita, nihan prastawaniya, wakakena talingan ing pangrenga. ing nguni kawitanta, kang apuspata arya natar, sira ngemban linggih padanda, sang aparab padanda gde kedaton, ya ta inabih de sang tatar, kalan ing pada asuci, maka nguni kalan ing abogha. dadi si arya tatar, kadi prasangga lawan padanda, ingaturaken wainikang sagara, ye etun ing padanda kroda ada bhasama. mangkana kalinganiya nguni, marman ing ki pande bang, katekeng pratisantana, tinewaken mangke, tan ana tirtha ring sang pandhita, apan luputniya nguni, angaturaken wain ikang sagara, nahan ikang carita.


dikutip dari :
prasasti pande bang
sumber : gedong kirtya no. 4821
druwen : puri ngurah, sibang kaja, abiansemal, badung

Wednesday, August 11, 2010

Prasasti Pande Bang 20-21

20. ling ira sang prabu “singgih sang maha muni, tan iwang kaya andika sang maha muni. wetning anak ira dating marangke, tapwan waneh anak sang maha muni, aptya aneda sinanmata asurud ayu lawan pada sang maha muni, tulusakena dresashita ri kadi mami, tinapakena mistaken ing ulun, maran ana sih wara nugraha kalan ing ulun mangke”. sumahur ta sang mpu lulumbang “sadnya ta sri parameswara ulihakena tang hredaya aji, tan kawenang kadi ki prabu asurud ayu ri hong manira, tan lingen lawan ala ayu ing praja, apan kramaning kadi kita prabu, angungsir suka wibhawa, tulya angungsi wisya ya pinahan juga rumuhun, apan dharman ing kadi kami amagehaken kanisresrayan, wenang aninggala kadaton, mangkana ulah ira sang menget ring sarira”. “sandya sang muniswara, dyapi mangkana kaya linganta, aninggalaken kadaton, manira maneda bhawa cakra sang muni”. umatur sang mpu lulumbang “singgih sang prabu, yen kedeh karsa parameswara, brahmana aji tumut kaya linganta, apan sakeng wara nugrahan sang prabu asewa ayu. anging darakakena manahta aywa ima. anak sampun angiringa manka payun ikang alapakena.” wekasan ana ling ira adi guru, apa ta lwirniya nihan “duh nanak mami sang prabu, rengakena udesa kami mangke, kita nanak akonakena de ramanta, ayoga mangke, anyatosangapa ri nalwin ing kidul, nihan kramanta ayoga mangke”. atur sang prabu “ aneda ngiring ranak maha mpu”. neher tumuli sang maha muni ayoga, tan kurang ing parikrama, sauwen denira ayoga. tatan ana pawarah sang sinuhun lawan sang pinaka sisya. alama denira sang prabu, anganti anyantosagama maring salwan kidul, malar tan ana ling sang maha muni. ya etun ing umarek lawan sang adi guru, laju pwa sira umatur “sadnya sang maha muni, aparan etuniya tan ana wara nugraha sang sinuhun lawan kadi kami, anggen pwa den nanak ira anganti”. ling ira sang maha guru “pamuliha ta kita nanak prabhu rumuhun, ana panugrahan sira raman ira”. apan mangkana umantuk sang prabhu mamwat ing sang adi guru, neher sira lumampah iring-iring ing bala mantri.
21. tan koningang lampah nira ring awan, agya prapta aneng pasaban, tumuli araryan, inuring-iring bala mantra ri baneng taru wandira areneb, apan irika kayogya pasayuban ing wang kapanasan. tan lingen pagonitan asya krana sang prabu lawan sang mantri, wekasan ana ling sang prabhu : “ai patih lah rasanana mangke, umarek lawan sang abra sinuhun, aneda lugraha”. tar wihang pwa sira rakyan patih kinon, amwit tumuli mangkat, saha anunggang kuda, saru dera lumaku. tan koninga lumampah ira sang pinaka duta, katapakena sang prabu lawan lebar tangkilan ira , sang mantra pada angungsi kuwuniya sowing-sowang. kunang snag patih mantuk ing pura, sinungsungan de para biniyaji, tan lingan margan ira pasotan ing ratu mahotama. katakana mwah sang pinaka duta, sadateng nira laju pwa sira umatur lawan sang adi guru “pasang tabik pwa sang patik maha dwija, wetning kinon umatura de sang anak, aparan nimitan ing duran ana sinanmata sang maha muni, sukma cintya lawan sang nanak”. asemu kagyat sang adi guru, ling ira “aih..patih uwus ana panugrahan ingulun lawa nanak prabhu, kunang yan i nanak predo, ana taru waringin aneng pasaban, ya takwanakena paweh manira”. sumahur ta ya apan dahat ing mapingit, lah patulakakena mangke. garjitata sang patih, tumuli amwit kapwa sira, walwiya mantuk ing pura. sadateng ira kang patih, umatura lawan sang prabhu “singgih paduka parameswara, ana rakwa sampun paweh ira sang abra sinuhun, dumatanga sri maha raja aken tumanyakena kang taru waringin”. ling ira sang prabhu :huh..yan mangkana, daran paparanga tumakwena tang taru waringin”. tar wihang kapwa sira. tumuli mijil sang prabhu, inuring de rakyan patih, tinakwanan tang taru waringin, sumahur sang taru wandira “yan sampu anan ing pasung sang pandya lawan sang prabhu, aywa sangsaya, uwus tiba ring angga sang prabhu, aksara tri tatwa juga.


dikutip dari :
prasasti pande bang
sumber : gedong kirtya no. 4821
druwen : puri ngurah, sibang kaja, abiansemal, badung

Sunday, March 7, 2010

Prasasti Pande Bang 18-19

18. cintya maha prabawang tekang adnyana, tan kahanang maletuh malilang kaya madya ing udadi. irika sira senggu weruh umatur muwah : “singgih sang maha mpu, pasang tabe manira, yan anguculankena mangke banda sang maha mpu”. nuli tinatas tekang pasa, malilang luwir sinapwan, cita sang maha mpu, tan kahenan maletuh, nanging tan surud kapwa sira nangunaken brata, ayoga samadi, kadi ring nguni, tan sah apande wesi. mangkana kalinganiya ri sang mpu lulumbang. sira senggu weruh ta ucapan mangke, tan mari pwa sira, ana maka irang irang ing sanah, ya etun ing sira sang senggu weruh, sgrehan katekang sira rabi, amurang-murang sah saking nagara jawi airlanggya, anyujur angungsi nagara bali, nahn kalingan ika.wuwusan ta sang prabu muwah, sang angamong lara tibra, sasampun ira sang mpu lulumbang inuculan saking bandaniya, kewala ana samatra, kadi maron pwa laraniya, sadidik, ya narman ing muwah, kinon sira rakyan patih lumampah aneda ksamkena lawan sang mupu lulumbang, maka aminta prayascita.matirtha, maka sudhan ing lara pataka. tan lingen lampah sira rakyan patih ring aran, agelis prapta ri kahanan ira sira mpu lulumbang. atur rakyan patih: “sadaya maha mpu, manira kinon de sri aji, aneda tirtha pawitra, maka sudhayakena lara sang prabu, apan sang prabu, tinekan lara bara, gering tan kena sinambat, mangke tulusakena dreda asih sang maha mpu, aningalakena lara sang prabu, amak prayascita ira, manira kinon lumaku, aneda ksamantawyakena”. ling ira sang maha mpu maha pandeya mpu lulumbang : “sadya ki gusti, aja adadawan, weruh pwa kita ingsun, sotan ing kawana. nihan ana talaga tan embah, tan palwah, ana ta iwakniya sawiji oyeng madyan ing kanana, ika nga, tirtha pawitra, yam aka sudayakena, ya ta papametakena mangke”. neher lumampah rakryan mareng madyaning kanana, wasana kapanggih tekang ranu, tan simpang kaya ling sang maha pandya. ring telenging ranu, shiai kunapan ing wang sawiji, sedeng amis durganda atisaya, kapwanta sira andudu, niscaya sira animbana, malar tinibakena

19. wetning gng takutniya mintya ujar, tan dwa lumarisa anglintang awan, kapanggih wangken ing asu maring awan, aneher tinibaken tang tritha ring wangken ikang asu, awasana mahurip ikang asu tur malayu, sinarwi anyakal. irika tuwase rakyan patih, katekang wong sira madya, tumon kamahatyan tirtha, muwah sira mawantu, apti anata tirtha muwah, dadi katemwa tirtha malih. ya marwan ing awali sira muwah, ri kahanan sira mpu lulumbang, awaran swajatin ing laku, adyata lingniya nihan “singgih pasang tabe ya ta manira mpuku, anulake manira mangke, sawetning kahinan ing pwangulun, ya tirthawehsang pandeya kang pinet don ingwang wahu, telas tan ana kari samatra, tiniba de pwangulun ring dalan, apan ana wangken ing asu katemu, ya pwa tinibaken manira, mangke de palaba adnya sang pandeya, asungakena manira tritha sawah, maran ana katura ring sri aji airlanggya, maka panyudan ing mala” sawur sang mpu lulumbang “sadnya ki gusti, walwi mantuka mangke, umaturakena lawan sang prabu, tan ana tirtha mwah, waras juga sang prabhu” nuhal ling ira sang maha mpu lulumbang, umedal ira rakyan patih, aneher sira amwit mulih, tan lingan pralampah nira, saksana dating pwa sira maring kadatwon, anembah ing aji, katur saparipolah ira nguni, makadi ling ira maha pandeya, tusta rena sri aji angrenga tan ana simpang kadi ling ira sang maha mpu, tan anganti tigang deniten, waraas pwa sang prabu kadi nguni, malilang tekang adnyana. tekwan sawaras ira sang prabu, tan sipi magirang twas ing jana-loka, sapunpunan ing airlanggya.yan kari pwa senggu weruh oneng yawa daha, meh linara-lara pinejahan, mangkana caritaniya. yan pira kunang lawas ira sang prabu, sampun awaras amukti restin ing kahyun, ya nimitan ing ana arsan ira agurwa lawan sang mpu lulumbang, apan atisayeng acintya maha prabhawa. tumuli sira sang prabu inuring dening bala mantri, lunga mareng pasraman ira sang mpu lulumbang. tan katakana lampah nirang awan, sadateng nira, kagyat sang maha mpu tumurun kapwa sira, inaturaken sang prabu alungguha. kunang sampun sira samalinggih, anapa napa sira sang dwija, wetning prapta sang prabhu, kaya ya pranagati.