Thursday, January 22, 2009

BABAD PANDE SERONGGA 9

Critatan Ida Cokorda Anom melinggih ring Tegal Suci pintel baktine ka Gianyar. Dadi Cokorda nyepih nyepih panjakring kuuban Sebatu muah Taro mangda wenten pakandelan satak. Risampune puput raris kauug antuk Gianyar, Ida Cokorda tan purun pamaksa dadi kaon sepisan. Panjake keh kairid pacang kagenahang ring Tohpati. Wau rauh ring Gianyar dados Anak Agung ring Serongga nunas I Pande punika kalugra ring Gianyar. Mungguing I Pande punika I Bongkok, I Tatak, I Rarud malih lian meme I Temelung, punika pecak megenah ring Tegal Suci, ”Inggih titiang seiring magenah ring Serongga Kelod sareng pianak somah”. Ri sampune mategtegan I Bongkok muah I Temelung nyapnyap ring manah reh pasungsungane sampun mangadeg. Dadi masengketa pajalane ka Pujung apang enu peteng. Risampune mamargi sampun rauh ring Tegalalang tanggu balerne, sampun endag surya. Dados wenten kapanggih tapel tetiga malih keris mawurangka malih pratima emas gampel magelut, makebat kasa anyar, makekereb wastra poleng ring benengan jaban pamrajane. Raris kasambut kapundut sarwi mamargi. Dados wenten pangandeg anak saking Tegalalang. ”Jero sampunang mamargi, becik jantos dumun”. Gelis anake punika nguningang ka puri. ”Buat pawecanane ring puri, jalan tunasang, pedekang ditu, upakara uli puri”. Crita gelis puput dedukun rauh raris mamedek. Baos ring papedekan ”tuah tusing ada kapaica dini, tuah kapaica ring sinyambut. Yaning ento tapel Anomane maka tetelu apang aturang ka Pura Tengah. Yan kerise muah emas gampel magelut kapaica di puran Pande-ne wenang dadi panyungsungan Pande. Puput amunika”
Raris I Pande sareng kalih mamargi mangungsi ring Pura Sesuhunan ipune. Serauhe drika akeh panyaman ipune ka pura, sami pada matakon apa ene kapundut. Masaur I Bongkok muah I Temelung: ”Ene nyama makejang, kenken ban jani, ene tiang polih nyambut keris muah pratima emas gampel magelut, yan kabaos di pasembuan di Tegalalang tuah Ida mapikayun apang dadi pasembahan I Pande. Yening tapele ene apang aturang di Pura Tengah. Keto raose di pepedekan. Nah yening beneh munyin tiange melah tunasang dini di Pura. Tiang nganginang jani ka Tlepud mamundut tapel Anoman muah Mredah, Twalen”. Makekereb wastra poleng raris mangojog ka Pura Tengah . Serauhe ring Pura Tengah katah pada manelokin makadi dane Jero Nengah. Angucap dane Jero Nengah: Ngih Jero Pande, dija keni puniki ?”. Masaur I Pande sareng kalih: ”Nggih Jero Nengah puniki tapel keni sambut tiang ring jaban merajane tanggun Tegalalange kalerne, kapasembuang ring pamerajan punika wantah kapaica ring Pura Tengah, pdaging Jerone mangkin, yan kapatut atur tiange becik tunasang ring pura iriki. I Nengah Bedil mamatutang pisan gelis dane ngenkenang makarya banten pamendak muah banten pamedek. Sampun puput banten punika raris nunasang, raose ring pepedekan wantah Bhatara ring Gunung Agung mapaica tapel wayang wong, ”nah ene sambungin apang genep”. ”Inggih titiang ngiring”. Wusan mamedek wenten paica panamiu I Pande. I Pande nunas, sarwi mapamit, kaucap I Nengah Bedil:”Nggih mamargi Jero Pande pang becik”.
Serauhe ring Pujung napetang sampun mamedek ring Pura, pateh baose wantah Ida Bhatara ring luhur mapaica pratima apang ada sungsung di kahyangan Pande –ne. Puput punika. Dadi mangucap I Pande lingsir: ”nah cai-cai makejang sedeng dabdabang awak caine, I Bongkok tunsang pawintenan, buine yan tuah nyidayang ngaturang sesapuh muah ngenteg linggihang nanging budi astiti anggoang”. Dadi ada raos di Pujung: ”Nah beli kemu mulih ka Serongga, itungang jumah, yen nyidayang celeng aukud maji nem tali, baas pada limolas patan, pipise ento beliang bebek aji telung tali, beliang taluh aji siu”. Katari sami, ”Nah nyidayang amontone”.
Critayang ring Pujung buat panugrane di Pura Tengah ring purnamaning sasih kapat ayu amuja dewa, mungguing dina punika malih limolas dina. Prareman nyamane jalan saratang buat pangambilang karyane, malik sumpah, mlaspasin malih masesapuh, ngenteg linggih. Malih pitung dina karya, wenten paneteg saking Pujung ka Serongga: ”Ken-ken beli-beli pada nyidayang buka raose jumah kaja?”. ”Nyidayang amonto”. Lamon keto apang kemu ngajanang bin pitung dina ngalingsirang luh muani ajak makejang, beli lakar kalahin tiang”. Sampun dina karepang mamargi luh muani saha babaktane, sampun ring dina pacaruane muah mlaspasin, rauh ring karya masesapuhane muah pangenteg linggihan, mungguing bantene kaluur amadya, buat panglungsure asedengan. Dening manahe sareng sami astiti bakti, dadi mawetu liang. Risampune wus manyimpen raris mangepah lungsuran, wenten suaran I Prajuru buat makemite abulan pitung dina ”depang nyamane dini”. Puput punika.

Sumber:
Les Pande De Bali
Oleh:
Jean-Francois Guermonprez
1987

No comments:

Post a Comment